Skip to main content

गीता की कुछ शब्दावली - २६७


गीता की कुछ शब्दावली - २६७


मुक्त सङ्गोSनहंवादि धृत्युत्साह समन्वितः सिद्ध्यसिद्ध्योः निर्विकारः कर्ता सात्त्विक ...  (अध्याय १८ - श्लोक २६)
முக்தஸங்கோ(அ)னஹம்வாதி த்ருத்யுத்ஸாஹ ஸமன்விதஹ ஸித்யஸித்யோர் நிர்விகாரஹ கர்தா ஸாத்விக . (அத்யாயம் 18 - ஶ்லோகம் 26)
Mukta Sango(a)nahamvaadi Dhrutyutsaaha Samanvithah Siddhyasiddhyoh Nirvikaarah Kartaa Saattvika ..  (Chapter 18 - Shlokam 26)

अर्थ :  राग रहित , 'अहम्' का अभाव के साथ राग रहित हो वह , धृति एवं उत्साह पूर्ण जो हो वह , यश और अपयश से अबाधित हो वह सात्त्विक कर्ता है ।

कार्य के प्रति राग या आकर्षण ही उक्त कार्य करने की प्रेरणा है ..  कर्म फल के प्रति इच्छा ही उक्त कर्म करने की प्रेरणा है ..  कार्य में प्राप्त हो रहे यश में ही उत्साह के बीज हैं ..  कार्य में प्राप्त अपयश मन के उत्साह को सूखा देता है ।  ऐसे कई धारणायें प्रचलित हैं ।  थोड़ी गहराई में सोचने से इन धारणाओं में छुपे असत्य प्रकट हो जाएगा ।

यह सत्य है की कार्य के प्रति राग उस कार्य करने प्रेरणा देता है ।  परन्तु , यह भी सत्य है की अन्य कारणों से यही उत्साह घट भी जाता है ।  "यह कार्य करने योग्य है या नहीं"  "इसे करना मेरा कर्त्तव्य है" ऐसी धारणा ही सही प्रेरणा हो सकती है ।  इसी प्रकार कर्म फल के प्रति इच्छा भी ।  यही इच्छा कार्य करने में आवश्यक ध्यान को कम करती है , यह भी सत्य है ।  फलस्वरूप कार्यक्षमता को घटा देती है ।  यश अवश्य उत्साह वर्धक है ।  परन्तु कुशलता पूर्ण कार्य निश्चित यश प्राप्त कराता है ऐसा नहीं ।  यश और अपयश कार्य कुशलता के अलावा अन्य कई विषयों पर निर्भर हैं ।  अतः यश प्राप्त हो की अपयश , करने योग्य कार्यों को करना ही श्रेष्ट है ।

सात्विक कर्ता यही वृत्ति रखता है ।

Comments

Popular posts from this blog

ஜ, ஷ, ஸ, ஹ, க்ஷ, ஸ்ரீ ....

ॐ ஜ , ஷ , ஸ , ஹ , ஶ , க்ஷ , ஸ்ரீ என்ற எழுத்துக்களை வடமொழி எழுத்துக்கள் என்கிறான் ஒருவன். ஸம்ஸ்க்ருத எழுத்து என்கிறான் ஒருவன் . மூடர்கள் .  அறியாமையில் பேசுகின்றனர் . தவறான நோக்கத்துடன், நம்முள் பேதத்தை ஏற்படுத்திட எவனோ புதைத்துச் சென்ற விஷத்தை , அது விஷம் என்று கூட அறியாமல் பேசுகின்றனர் . வட என்பது திஶை . திஶைக்கு மொழி கிடையாது . (இசைக்கும் மொழி கிடையாது . கவிதைக்குதான் மொழி . தமிழிசை மன்றம் என்பதெல்லாம் அபத்தம் .) தமிழகத்திற்கு வடக்கில் பாரத தேஶத்தின் அத்தனை ப்ராந்தங்களும் (கேரளம் தவிர்த்து) உள்ளன . தெலுங்கு , மராடீ , போஜ்புரி , குஜராதீ ... அனைத்து மொழிகளும் வட திஶையில் பேசப்படும் மொழிகள் .  இவை எல்லாம் வடமொழிகள் . (கன்யாகுமரி ஆளுக்கு சென்னை பாஷை கூட வடமொழிதான்) . இந்த எல்லா மொழிகளிலும் இந்த ஶப்தங்களுக்கு எழுத்துக்கள் உண்டு .   தெலுங்கில் జ  , స  , హ .. . என்றும் ,   கன்னடத்தில்   ಜ , ಸ , ಹ , ಕ್ಷ .. என்றும் , மராடீயில் . ज , स , ह , श , क्ष,.. என்றும் குஜராதியில்     જ , સ , હા , ક્ષ  , என்றும் ,   ப...

கீதையில் சில சொற்றொடர்கள் - 31

ॐ கீதையில் சில சொற்றொடர்கள் - 31 चातुर्वर्ण्यं मया सृष्टं गुण कर्म विभागशः  ... (अध्याय ४ - श्लोक १३) சாதுர்வர்ண்யம் மயா ஸ்ருஷ்டம் குண கர்ம விபாகஶஹ்  ...  (அத்யாயம் 4 - ஶ்லோகம் 13) Chatur VarNyam Mayaa Srushtam GuNa Karma Vibhaagashah ... (Chapter 4 - Shlokam 13) அர்தம் :   சாதுர் வர்ண்யம் மயா ஸ்ருஷ்டம்... குண கர்ம விபாகஶ :   குணம் மற்றும் கர்மங்களின் அடிப்படையில் நான்கு வர்ணங்கள் என்னலே படைக்கப் பட்டது. சாதுர் வர்ண்யம் மயா ஸ்ருஷ்டம்... குண கர்ம விபாகஶ :  சதுர் வர்ணங்களை, நான்கு வர்ணங்களை நான்தான் ஸ்ருஷ்டித்தேன், என்கிறார் ஸ்ரீ க்ருஷ்ணன்.  இதில் என்ன ஆஶ்சர்யம் ??  ப்ரக்ருதியில் உள்ள அனைத்துமே அவர் படைத்தவை என்னும்போது, சதுர் வர்ணங்களையும் அவர்தானே படைத்திருக்க வேண்டும் ??  கீதையின் இந்த வாக்யம் நாஸ்திகவாதிகள், கம்யூனிஸ்ட்கள், கடவுள் மறுப்பு இயக்கத்தினர் என்று கடவுளை ஏற்காதவர்களையும் நெளிய வைக்கிறது.  கடவுளே படைத்திருக்கிறார் என்றால் அதை அழித்தொழிக்க முடியாது என்று கருதுகிறார்களா ??  இவர்கள் அனைவரும் ஜாதி அம...

Chapter X (19 - 42)

\ श्री भगवानुवाच - हन्त ते कथष्यामि दिव्या ह्यात्मविभूतय : । प्राधान्यत : कुरुश्रेष्ठ नास्त्यन्तो विस्तरस्य मे ॥ १९ ॥ Shri Bhagawan said:   I shall speak to Thee now, Oh best of the Kurus! of My Divine attributes, according to their prominence;   there is no end to the particulars of My manifestation. (X - 19) Arjuna asks for a detailed and complete elaboration on His manifestations.   Shri Krishna replies He will be brief in description.   Why?   ‘My manifestations are infinite’, says Shri Krishna.   Shri Krishna is in human form.   The Infinite Paramaatman has bound Himself in a finite Form.   A finite can not fully describe an Infinite.   The same Shri Krishna in the next chapter says, “See My Infinite Forms.   See as much as you wish”, when Arjuna expresses his desire to see His one Form.   Brief in words and Elaborate in Form.;. The discussion in the last shlokam continues here.   The listener’...